Mar de see rekket nea net fol

Details

Yn april 1995 joech de KFFB “De nacht” út, de Fryske oersetting fan de earste roman fan de wrâldferneamde Joadske auteur Elie Wiesel (berne 1928 yn Sighet op it grinsgebiet fan Hongarije en Roemenië). Yn dat boek beskreau Wiesel syn ferbliuw yn de konsintraasjekampen Auschwitz/Birkenau en Buchenwald (1944-1945), in perioade fan syn libben dy’t beskiedend west hat foar syn fierdere libbensrin.

Nei de oarloch kaam er yn Frankryk telâne en waard er ferslachjouwer foar in Israelyske krante. Hy bereizge de hiele wrâld en moete alle ‘grutten’ fan ‘e ierde: François Mauriac en François Mitterand, David ben Goerion, Golda Meïr en Jitzhak Rabin, de Amerikaanske presidinten Lyndon Johnson, Ronald Reagan en Bill Clinton, likegoed as de Súdafrikaan Nelson Mandela en de Rus Michael Gorbatsjov.

Foar de mear as tritich boeken dy’t er skreau, krige Wiesel ferskate literêre prizen. Yn desimber 1986 mocht er sels de Nobelpriis foar de frede yn ûntfangst nimme. Doe’t er fiifensechtich wie, begûn Elie Wiesel mei it skriuwen fan syn memoires, dêr’t yn 1994 it earste diel fan ferskynde: Tous les fleuves vont à la mer, twa jier letter folge troch it twadde diel: …et la mer n’est pas remplie.

Yn in boeiende styl fertelt er fan syn bernejierren yn Sighet, syn oerlibjen fan ‘e oarloch, syn pubertiid yn Frankryk dêr’t er it Frânsk en it fak fan sjoernalist leare moat, wat him aardich better ôfgiet as it him bemind meitsjen by de famkes op wa’t er fereale rekket. Dêrnei komme syn reizen en kontakten oer de hiele wrâld en syn stribjen nei rjocht en gerjochtichheid oan ‘e oarder.

Sadwaande hearre wy yn de memoires fan dizze nommele Joad dy’t syn ferfolgers oerlibje mocht, it wjerlûd fan 70 jier wrâldskiednis. It binne dy memoires dêr’t de KFFB no de Fryske oersetting troch Jacobus Knol fan útjout. Dit mânske wurk fan mear as tûzen siden, ferskynt ûnder de titels: Alle rivieren rinne nei see (twa dielen) en …mar de see rekket nea net fol (twa dielen).